Bedensel Engelliler
Anne karnında bebeğin gelişimi sırasında, doğum esnasında veya doğum sonrası dönemde meydana gelen problemlerden dolayı oluşan kalıcı hasarlar çocuklarda bedensel engellere neden olmaktadır.
Çocuk alanında fizyoterapi ve rehabilitasyonda en sık serebral palsi, spina bifida, kas hastalıkları, motor gelişim geriliğine neden olan hastalıklar (down sendromu, williams sendromu, rett sendromu, prader wili sendromu, otizm, çeşitli kromozom anomalileri vb), doğumsal brakial pleksus felci, SSPE (subakut sklerozan parensefalit) gibi hastalık tabloları karşımıza çıkmaktadır. Bu hastalık tablolarına bedensel yetersizliklerin yanı sıra zeka, görme, işitme, konuşma ve çeşitli iç organ fonksiyon bozuklukları da eşlik edebilmektedir.
Tıbbi tanısı konan çocuk fizyoterapiste geldiğinde çocuğun öyküsü alınıp genel durumu, yapabildikleri ve yapabilecekleri değerlendirildikten sonra aileden beklentiler öğrenilir ve hedefler belirlenir.
Fizyoterapide öncelikle var olan beceriler korunarak normal gelişim basamakları refaransında ilerleme hedeflenir. Uygulamalar istemsiz kasları gevşetmek, zayıf kasları güçlendirmek, eklem kısıtlılıklarını engellemek, eklemlerde aktif hareketleri arttırmak, meydana gelebilecek deformasyonların önüne geçmek veya ilerlemesini engellemek, çocuğun fonksiyonel becerilerini en üst seviyeye çıkarmak gibi unsurlardan oluşmakta ve böylelikle günlük yaşamda bağımsızlığı sağlamak ve yaşam kalitesini arttırmak amaçlanmaktadır. Çocuk için gerekli olabilecek ortez (yardımcı cihaz) değerlendirmesi fizyoterapist tarafından yapılır, çocuğun ihtiyacı olduğu düşünüldüğünde uygun hekime yönlendirme fizyoterapist tarafından yapılabilmektedir.
Fizyoterapi ve rehabilitasyonda başarıyı sağlayabilmede fizyoterapistin yanı sıra ailenin de katkısı, uygun görülen ev programının düzenli uygulanması ve önerilere uyulması oldukça önemlidir.
Fedakarlık ve sabır gerektiren bu yolda çocuk odaklı, uzmanlarla iş birliği içerisinde yılmadan ilerlendiği taktirde başarı bizimle olacaktır.
Merkezimizde fizyoterapistler tarafından her çocuğa uygun rehabilitasyon programı çizilir ve belirli aralıklarda değerlendirmelerle bu program tekrar gözden geçirilir. Rehabilitasyon sadece seans süresince değil bütün gün devam etmelidir. Bu yüzden ev içi düzenlemelerle ve aile her konuda bilgilendirilerek bu sürenin bütün güne yayılması sağlanır. Ailenin de seansları izlemesine izin verilerek bu programın evde de devamı sağlanır
Merkezimizde rehabilitasyon çalışmaları esnasında terapinin programlanmasında Bobath Yeni Konsepti, Oyun Terapisi, VestibulerRehabilitasyon , ProprioseptifNöromuskülerFasilitasyon , Duyu bütünleme terapatik masajı , yutma ve Oromotor Rehabilitasyonun yanısıraKardiyopulmoner Rehabilitasyon çalışmalarından yararlanılmaktadır.
Rehabilite edilen tanılar:
CP( serabralpalsy)
SpinaBifida(beyin omurilik sıvısı anomalileri ve hidrosefali)
Motor MentalRetardasyon
Motor Retardasyon
Zihinsel engele sekonder olarak gelişen fiziksel engel
Nörolojik rahatsızlıklar
Gelişim Geriliği
Kas Hastalıkları
Genetik Bozukluklar(West sendromu ,Rettsendromu,Williamssendromu,Down sendromu vb)
SerebralPalsy: Çoğunlukla doğum sırasında olmak üzere, anne karnında veya doğumdan sonra çeşitli nedenlere bağlı, ancak genelde beynin bir süre oksijensiz kalması sonucu meydana gelen beyin hasarı ile ortaya çıkan bir tablodur. Etkilenen beyin bölgesinin yeri ve büyüklüğüne göre farklı fonksiyon bozuklukları görülebilir. En sık görülen şekli kollarda ve bacaklarda kas kasılmalarının (spastisite) eşlik ettiği istemli hareket kaybıdır.
CP’li çocukların rehabilitasyon programı hastanın yaşı ve fonksiyonel durumuna göre belirlenmelidir. Fizyoterapi programının başarılı olması için tedavinin mümkün olduğunca erken başlatılması çok önemlidir. CP rehabilitasyonunda amaç: Anormal postür ve paternlerin düzeltilmesi, oluşabilecek deformitelerin önlenmesi, mobilizasyon, mevcut becerilerin geliştirilmesi, yeni becerilerin öğretilmesi, üst ekstremitelerin fonksiyonel kullanımını sağlamak, yürüme eğitimi vermektir. Down Sendromu:Downsendromlu çocuklarda merkezi sinir sistemindeki sorunlar dışında motor gelişimi etkileyen iki önemli belirti vardır; Düşük kas tonusu (kasların istirahat gerilimleri düşüktür, yumuşak hissedilir.)
Eklem bağlarındaki gevşeklik (hipermobilite, eklem hareketi normal sınırının ötesine geçer.) Bu iki özellik genetik olarak belirlenmiştir ve Downsendromlu çocuklarda farklı derecelerde bulunur. Bu durum eklemlerin çevresindeki kaslarda yetersiz kasılmaya nedenolur(kontraksiyon azlığı) ve bir güçsüzlük tablosu ortaya çıkar. Yerçekimine karşı hareketleri başlatma ve sürdürme zorluğu vardır. Daha az deney yaparlar ve oturma, emekleme, yürüme gibi gelişim basamaklarına daha geç ulaşırlar.
Downsendromlu çocuklar mutlaka yürürler. Az sayıda çocuk normal gelişim hızını yakalayabilir. Ancak büyük çoğunluk yavaş gelişir, gelişimleri sırasında karakteristik kompanse duruş ve hareketler geliştirirler. Bunlar bu sendroma özgü bir şekilde vücudu kullanma biçimidir. Otururken tonus azlığına bağlı olarak yığılma, geniş bir yüzeyde oturma ve ellerle dayanma, bacakları çok açarak pozisyon değiştirme, ayakta dururken dizlerin aşırı kilitlenmesi, küçük adımlar ile bacakları çok açarak yürüme sıklıkla görülür. Hareketler sınırlıdır, denge ve korunma reaksiyonları zayıftır.
Özel eğitim gerektiren bireylerin fizyoterapisinde aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir.
• Eğitime başlamadan önce birey sağlık kontrollerinden geçmelidir ve fizyoterapist raporlarını dikkatlice incelemelidir.
• Yapılacak egzersizler, fizyoterapisttarafındanuygun değerlendirmeler yapıldıktan sonra bireyin özelliklerine göre belirlenmelidir.
• Egzersizlerde önce majör kaslar sonra minör kasların gelişimi amaçlanmalıdır.
• İlk seanslarda aktivitelerin oyun düzeyinde olması daha sonra kurallı terapatik egzersizlere geçilmesi uygundur.
• Egzersizler basitten zora,2 boyutludan 3 boyutluya, proximalden(baş kısmından) distale(uzuv ve çevre organlara) doğru ilerlenmelidir Egzersizlerinde önce normal motor gelişim parametreleri ve denge gelişimi sağlandıkça sırasıyla oturma,yürüme ve koşmaya geçmelidir.
• Egzersizlerin sonunda sözel (aferin, güzel vs) ve somut ödüller mutlaka verilmelidir. Ayrıca gülümseme, mimik ve jestlerle de çocuk ödüllendirilmelidir.
• Dikkat isteyen ve karmaşık kuralları olan egzersizlerden kaçınılmalıdır.
